รากซู

#รากซู - หรือรากของต้นซู ซึ่งเป็นพืชล้มลุกขนาดเล็ก พบมากทางตอนเหนือของพม่า และตอนใต้ของจีนเรื่อยมาจนถึงตอนเหนือของไทย ซูเป็นพืชตระกูลเดียวกับกุยฉ่าย มีรากยาวสีขาว อวบน้ำ ขนาดของรากพอๆกันกับขนาดของถั่วงอก แต่จะยาวกว่ามาก ซึ่งจะยาวประมาณ 20-30 เซ็นติเมตรเลยทีเดียว ใบของต้นซูมีลักษณะเหมือนกับกุยฉ่ายคือมีกลิ่นที่คล้ายกัน แตกต่างกันเพียงนิดเดียวเท่านั้นคือ ใบของต้นซูนี้จะมีควากว้าง และ หนา แต่จะสั้น กว่าใบของกุยฉ่าย เมื่อต้นโตเต็มที่จะออกดอกเป็นช่อ ซึ่งก้านดอกจะยาวประมาณ 30 เซ็นติเมตร ซึ่งปลายช่อจะเป็นกลุ่มของดอกขนาดเล็ก ต้นซูเป็นพืชที่ปลูกได้ง่ายมาก เพียงแต่นำเมล็ดตรงกลุ่มของดอกไปเพาะ หรือนำกระจุกรากลงไปฝังในดินร่วนซุย ระบายน้ำได้ดี และชอบแสงแดด และ หากไม่ปล่อยให้ออกดอกเราสามารถตัดส่วนของใบไปบริโภคได้หลายครั้ง

สำหรับท่านที่อยู่ต่างจังหวัดเมื่อได้มาเที่ยวตลาดสดของจังหวัดเชียงรายแล้วอาจจะงงๆ ว่านี่มันคือผักอะไร เพราะตามปกติแล้วพืชชนิดนี้จะไม่สามารถหารับประทานกันได้ง่ายๆ เพราะคนพื้นราบจะไม่ปลูกกัน แต่ผักชนิดนี้มักจะปลูกและนำมาจำหน่ายโดยชาวเขา หรือ ชาวไทใหญ่ที่นำเข้ามาจากฝั่งพม่าเพื่อนำมาขายในฝั่งไทย รากซูนั้นสามารถหาซื้อได้ในตลาดของภาคเหนือบางจังหวัดเท่านั้น  (เช่น เชียงใหม่ และ เชียงราย) สามารถรับประทานได้ทั้งต้นและใบ แต่ที่นิยมจะเป็นส่วนของรากมีสีขาว อวบน้ำ เหนียวกว่าถั่วงอก เราสามารถนำรากซูมาผัดกับน้ำพริกอ่องก็อร่อย หรือ จะรับประทานสดเป็นผักแนมกับน้ำพริก หรือ ลาบเหนือ ก็ได้ นอกจากนี้รากก็นิยมนำไปดองเป็นผักดองได้ตามความชอบ และในส่วนของใบโดยมากแล้วนิยมนำไปผัดกับไข่ ก็อร่อยเหมือนกัน

แม้กระทั่งในเมือง พงสาลี ของ สปป. ลาว ก็มีรากซูวางขายในตลาดสด เช่นเดียวกัน

รากซูนั้นมีประโยชน์ในแง่เภสัช โดยจากการศึกษาพบว่าสารสกัดจากรากซูมีน้ำมันหอมระเหยซึ่งออกฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อราหลายชนิดที่เป็นตัวการก่อให้เกิดโรคติดเชื้อได้บ่อยในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ และยับยั้งการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ยังพบว่าพืชชนิดนี้มีส่วนประกอบของโปรตีน วิตามินซี ไฟโตเสตอรอล และสารประกอบฟีนอลในความเข้มข้นสูงสารเหล่านี้ล้วนมีฤทธิ์ในการบำรุงร่างกาย เสริมสร้างความสมบูรณืแข็งแรงของร่างกายในทุกระดับ

สุดท้ายสิ่งที่สำคัญที่สุดคือ รากซูเป็นส่วนประกอบสำคัญของ #ผักดองปรุงรส #ตราแม่น้อย อีกด้วย ซึ่งเราได้ให้ความร่วมมือ และรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรบนพื้นที่สูงในจังหวัดเชียงรายของเราเอง และเราก็ดีใจที่ทำให้เพื่อนร่วมแผ่นดินของเราได้มีรอยยิ้ม