หอมยอย หรือ หลักเกียว (Rakkyo)

พืชชนิดนี้จะเป็นที่รู้จักของชาวเหนือบางพื้นที่เท่านั้น เพราะแหล่งที่ปลูกจะต้องอยู่ในพื้นที่ๆ มีอากาศเย็นดังนั้นจึงมีการปลูกกันบ้างเล็กๆน้อยๆ ในพื้นที่ของจังหวัดเชียงราย และ ในบางพื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่ แต่อันที่จริงแล้วพืชชนิดนี้เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีของชาวจีน ญี่ปุ่น เกาหลี และเวียดนาม สำหรับในบ้านเราแล้วจะมีเป็นที่รู้จักกันในหมู่ของชาวไทใหญ่ ชาวจีนยูนาน และกลุ่มชาวเขา สำหรับคนพื้นเมืองแล้วก็จะรู้จักกันในหมู่ของกลุ่มครุ่นเก่าๆ ดั้งเดิมเท่านั้น เพราะเนื่องจากพื้นที่เพาะปลูกมีอยู่อย่างจำกัดจึงทำให้พืชชนิดไม่เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย สำหรับชาวไทย หรือ ชาวบางกอกคงจะมีน้อยคนมากที่รู้จักพืชชนิดนี้เพราะเท่าที่ค้นหาจากกูเกิ้ลมีแต่คนเอารูปผิดๆ มาลงแทบทั้งนั้น มิหนำซ้ำยังตั้งชื่อให้เสียเท่ห์ๆว่า “กระเทียมโทนจีน” ซึ่งในความเป็นจิงแล้วมันไม่ใช่พืชจำพวกกระเทียม แต่มันจะอยู่ในตระกูลเดียวกับหัวหอม (ตระกูล Allium เช่นพวก onion หรือ shallot) เสียมากกว่า เนื่องจากมีกาบหุ้มหัวอยู่หลายชั้น และมีกลิ่นที่ฉุนกว่าหอม ใบขนาดเล็กกลวงเหมือนใบหอม กาบใบหนากว่าหัวหอมทั่วไป เวลาเคี้ยวจะมีลักษณะเส้นใยกรุบกรอบ หัวมีขนาดเล็กยาว สีขาว เป็นพืชใบเขียวตลอดทั้งปี ขนาดของใบมีความยางประมาณ 20-30ซม. ส่วนก้านดอกจะมีความยาว 30-40 ซม. และมีดอกสีม่วง สำหรับทางตอนเหนือของไทยจะมีการเก็บเกี่ยวประมาณเดือนพฤษภาคม ถึง มิถุนายนของทุกปี

หอมยอย หรือ หลักเกียว เป็นพืชท้องถิ่นตามธรรมชาติที่พบได้มากในพื้นที่ของ ประเทศญี่ปุ่น เกาหลี และรัสเซีย แต่มีปลูกมากในประเทศจีน พืชชนิดนี้นิยมรับประทานกันมากในประเทศจีน ญี่ปุ่น และเวียดนาม โดยเฉพาะญี่ปุ่นนั้นจะนำมาดอง (rakkyo pickle) ให้มีรสชาติเปรี้ยวหวานเพื่อนำไปรับประทานเป็นเครื่องเคียงของอาหารจำพวกแกงกะหรี่จึงทำให้แกงกะหรี่มีรสชาติเค็ม และ เผ็ดโดนเด่นออกมา และเช่นเดียวกันกับผลิตภัณฑ์อาหารของแม่น้อย ปัจจุบันนี้ ผักดองปรุงรส ตราแม่น้อย มีส่วนผสมของหลักเกียวด้วย ซึ่งผักดองชนิดนี้ผลิตตามสูตรของยูนาน และสามารถนำมารับประทานเป็นเครื่องเคียงของอาหารจำพวกข้าวซอย และ แกงกะหรี่ได้เช่นกัน ซึ่งจะมีรสชาติกรุบกรอบเสริมความโดดเด่นให้กับรสชาติของข้าวซอยให้มีความอร่อยยิ่งขึ้น

หากพูดถึง “หลักเกียว” ในบ้านเรานั้น อาจจะมีรู้จักกันแค่ชื่อแต่น้อยคนที่จะได้เคยเห็นของจริง และเคยรับประทาน และความรู้สึกว่าไม่ใช่ผักที่ควรรับประทาน เนื่องจากหลายปีที่ผ่านมานี้กระแสการรับปประทานอาหารเจค่อนข้างจะมาแรง ซึ่งทำให้คนส่วนใหญ่รับรู้ว่า หลักเกียวเป็น 1 ใน 5 ของพืชต้องห้ามของกลุ่มที่รับประทานอาหารเจ ซึ่งก็ยังไม่สามารถหาผลงานวิจัยทางการแพทย์มายืนยันได้ชัดเจนว่าหลักเกียวมีโทษ แต่เนื่องจากหลักเกียวเป็นพืชในตระกูลหอม ดังนั้นคุณค่าทางอาหารก็คงไม่ได้แตกต่างจากหัวหอมมากนัก ซึ่งหากท่านไม่ใช่ผู้ที่รับประทานอาหารเจอย่างเคร่งครัดก็คงไม่มีปัญหาอะไร เพราะรสชาติของหลักเกียวนั้นต้องบอกว่าเป็นพืชผักที่อร่อยชนิดหนึ่งทีเดียว และผู้ที่รับประทานอาหารจำพวกมังสวิรัติก็สามารถรับประทานได้เช่นเดียวกัน